สู่ราชสำนักสยาม

บันทึกการเดินทางของคณะทูตจากข้าหลวงใหญ่ แห่งอินเดียถึงราชสำนักสยามและญวน

แปลจาก Journal of an Embassy from the Governor-general of India to the courts of Siam and Cochin China โดย จอห์น ครอว์เฟิร์ด อดีตทูต

Description

จอห์น ครอว์เฟิร์ด (John Crawfurd) หรือที่คนไทยรู้จักในนาม “ยอน การะฟัด” เป็นนายแพทย์ชาวสก๊อต ทำงานที่บริษัท อินเดียตะวันออก (East India Company) ในฐานะศัลยแพทย์ โดยประจำอยู่ ณ เมืองเดลี (Delhi) และเมืองอักรา (Agra) ระหว่าง พ.ศ. ๒๓๔๖ ถึง พ.ศ. ๒๓๕๑

พ.ศ. ๒๓๕๑ เขาถูกส่งตัวไปยังเมืองปีนัง เพื่อเริ่มศึกษาภาษามาเลย์อย่างจริงจัง ครั้นถึง พ.ศ. ๒๓๖๔ มาร์ควิสแห่งเฮสติงส์ (Marquis of  Hasting) ผู้สำเร็จราชการแห่งอินเดีย แต่งตั้งให้เขาเป็นทูตเดินทางไปเจริญสัมพันธไมตรีกับราชสำนักสยามและราชสำนักญวน

จอห์น ครอว์เฟิร์ด พร้อมคณะ เดินทางออกจากอินเดีย เมื่อวันที่ ๒๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๓๖๔ ผ่านช่องแคบมะละกา จนถึงสยามในเดือนมีนาคม พ.ศ. ๒๓๖๕ เขาเข้าเฝ้าพระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ (พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว) เพื่อเจรจาเรื่องการค้ากับเรื่องเมืองไทรบุรี และมีโอกาสเข้าเฝ้าพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยในพระบรมมหาราชวังด้วย แม้ภารกิจครั้งนี้จะไม่ประสบความสำเร็จดังที่ตั้งใจ แต่จอห์น ครอว์เฟิร์ด ได้บันทึกเรื่องราวการเดินทาง รวมทั้งกาปฏิบัติภารกิจเอาไว้อย่างละเอียด ตั้งแต่เริ่มต้นเดินทางจนกระทั่งออกจากสยาม ดังที่เขาเขียนไว้ว่า

“ภารกิจในสยามได้ข้อสรุปแล้ว พวกเราควรดีใจที่ได้เดินทางออกนอกประเทศโดยเร็ว เพราะเป็นการหลีกเลี่ยงไม่ให้กระทบกระทั่งกับชาวสยาม”