ผ้าบาติก

ในพระปิยมหาราชสายสัมพันธ์สยามและชวา

Description

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ได้เสด็จพระราชดำเนินเยือนชวาทั้งหมดสามครั้ง เมื่อ พ.ศ. 2413 พ.ศ. 2439 และ พ.ศ. 2444

ตลอดเส้นทางการเสด็จพระราชดำเนินทั้ง 3 ครั้ง พระองค์ได้ทอดพระเนตรสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์และศิลปวัฒนธรรมอย่างสนพระราชหฤทัย โดยเฉพาะอย่างยิ่งศิลปะในการสร้างสรรค์ผ้าบาติก หัตถศิลป์พื้นเมืองอันเลื่องชื่อของชวา โปรดที่จะเสด็จพระราชดำเนินไปโรงเขียนผ้าบาติกหลายแห่ง เพื่อทอดพระเนตรขั้นตอนการเขียนลายและย้อมสีผ้า ทรงซื้อผ้าบาติกจากโรงเขียนผ้าที่มีชื่อเสียงและจากพ่อค้าทั่วไป นอกจากนี้ยังมีผู้ทูลเกล้าฯ ถวายผ้าบาติกอีกเป็นจำนวนมาก รวมแล้วทรงมีผ้าบาติกเท่าที่ค้นพบได้มากกว่า 300 ผืน เก็บรักษาไว้ในพระบรมมหาราชวัง

ครั้งที่มีการก่อตั้งพิพิธภัณฑ์ผ้าในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เมื่อ พ.ศ. 2546 สมเด็จพระนางเจ้าฯ บรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้คณะทำงานพิพิธภัณฑ์ผ้าฯ เชิญฉลองพระองค์และพระภูษาโบราณจากพระบรมมหาราชวังมาศึกษา อนุรักษ์และซ่อมแซม ทำให้ได้พบผ้าบาติกดังกล่าว ซึ่งมีลวดลายงดงามอย่างยิ่งและปัจจุบันนี้คงหาชมได้ยาก คณะทำงานพิพิธภัณฑ์ผ้าฯ จึงได้ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตเมื่อ  พ.ศ. 2557 เชิญผ้าบาติกชุดนี้ออกมาจัดแสดงนิทรรศการ “ผ้าบาติกในพระปิยมหาราช : สายสัมพันธ์สยามและชวา” ระหว่างเดือนตุลาคม พ.ศ. 2561 - พฤษภาคม พ.ศ. 2563 พร้อมตั้งคณะผู้เชี่ยวชาญเขียนหนังสือประกอบนิทรรศการ