ท่องล้านนาบนหลังช้าง

ของโฮลต์ ฮาลเลตต์ พ.ศ. 2427

Description

มิสเตอร์โฮลต์ ซามูเอล ฮาลเลตต์ (Holt Samuel Hallet) วิศวกรผู้ดูแลการสร้างเส้นทางรถไฟในบริติชราช ภายหลังเป็นผู้บุกเบิกพัฒนาเส้นทางรถไฟในพม่า ผลงานที่สร้างชื่อเสียงให้เขา คือบันทึกการเดินทางสำรวจทางรถไฟสายเมืองจีนกับพม่า ซึ่งมอบให้ราชสมาคมภูมิศาสตร์ และตีพิมพ์เป็นหนังสือชื่อ A Thousand Miles on an Elephant in the Shan States รวมทั้งผลงานที่ร่วมกับมิสเตอร์อาร์ชิบัลด์ โคลฮูน (Mr. Archibald Colquhoun) บุกเบิก พัฒนาเส้นทางรถไฟ ขยายการค้าของอังกฤษในภูมิภาคตะวันออก

ฮาลเลตต์เริ่มเดินทางสำรวจจากเมืองมะละแหม่ง ข้ามแม่น้ำต่องยิน (แม่น้ำเมย) สู่ไมลองยี (เมืองยวม) ผ่านเทือกเขาถึงเมืองฮอด จากนั้นนั่งเรือทวนแม่น้ำปิงถึงเมืองเชียงใหม่ ได้เข้าเฝ้าพระเจ้าอินทวิชยานนท์ เจ้าอุบลวรรณา เจ้านายทั่วเมืองล้านนา และผู้เผยแผ่ศาสนาคนสำคัญ อย่างสาธุคุณดาเนียล แมกกิลวารี ด้วย

ฮาลเลตต์บันทึกรายละเอียดการเดินทาง พร้อมเกร็ดประวัติศาสตร์ที่น่าสนใจทั่วทั้งหัวเมืองล้านนาจนถึงกรุงเทพฯ สุดท้าย ได้เข้าเฝ้าฯ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวในพระบรมมหาราชวัง

แม้ข้าหลวงใหญ่และหอการค้าอังกฤษในพม่าพยายามผลักดันโครงการเส้นทางรถไฟอย่างเต็มที่ แต่สุดท้ายโครงการนี้ก็ไม่เกิด เพราะรัฐบาลบริติชราชไม่สนับสนุน เนื่องจากมีค่าใช้จ่ายมหาศาล ไม่คุ้มค่าการลงทุน ส่วนรัฐบาลสยามเอง คำนึงถึงเรื่องความมั่นคงมากกว่าผลประโยชน์ทางการค้า จึงล้มเลิกโครงการนี้ไป