ถ้ำถิ่นเหนือ
ภาคเหนือของเมืองไทยมีถ้ำที่น่าสนใจอยู่มากมาย เท่าที่รู้จักกันนั้นมีกว่า 500 แห่งและอาจมีอีกมากที่ยังรอการค้นพบ ในบรรดาถ้ำเหล่านี้ รวมหมู่ถ้ำที่มีขนาดใหญ่ตระการตา ถ้ำเล็กถ้ำน้อยที่วิจิตรงดงาม ตลอดจนถ้ำที่มีความสำคัญระดับนานชาติ โดยมีลักษณะทาง ธรณีวิทยาเฉพาะ ซึ่งพบได้เพียงไม่กี่แห่งในโลกหรือเป็นที่อยู่ที่เหมาะสำหรับสัตว์บางชนิด ที่ใช้ชีวิตเฉพาะในที่มืดสนิทภายในถ้ำ สัตว์เหล่านี้พบได้เฉพาะในภูมิภาคนี้เท่านั้น
ถ้ำถิ่นเหนือเป็นส่วนหนึ่งของสายสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติแวดล้อมมาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์จวบจนปัจจุบัน ทั้งในฐานะเป็นที่พักพิง แหล่งอาหารและเป็นแหล่งทรัพยากรอื่นๆ
หลักฐานทางโบราณคดีแสดงถึงการใช้ถ้ำเป็นถิ่นอาศัยกันมาตั้งแต่เมื่อ 13,000 ปีก่อนมีการพบร่องรอยสำคัญที่ช่วยไขปริศนาเกี่ยวกับการพัฒนาเกษตรกรรมในเอเซียอาคเนย์
เมื่อเข้าสู่ยุคประวัติศาสตร์ ถ้ำเริ่มมีบทบาทสัมพันธ์กับพุทธศาสนา วัดหรือสำนักสงฆ์ หลายแห่ง เกิดขึ้นและเจริญในถ้ำศักดิ์สิทธิ์และกลายเป็นที่ปฏิบัติธรรมของสงฆ์ผู้สันโดษ
หนังสือเล่มนี้ได้รวบรวมมิติอันหลากหลายเกี่ยวกับถ้ำในถิ่นเหนือไว้เป็นครั้งแรก โดย มีสาระที่ว่าด้วยเรื่องทางธรณีวิทยา สิ่งแวดล้อม โบราณคดี วัดและความเชื่อของชุมชน การใช้และการอนุรักษ์ การสำรวจและการถ่ายภาพ พร้อมภาพถ่ายสี่สีกว่า 900 ภาพ พร้อมทั้งข้อมูลเพิ่มเติมของถ้ำเทางเหนือของไทยในสภาพปัจจุบัน